Dersim Toplu Mezar ve Katliam Yerleri

Dersim Katliamı: Toplu Mezarlar ve Tanıklıklar

Dersim, Cumhuriyet tarihinin en kanlı olaylarından birine sahne olan bir ildir. 1937-1938 yıllarında Tunceli vilayetinin sınırları içinde kalan Dersim bölgesinde, devletin Alevî-Kızılbaş Kürt halkına karşı yürüttüğü askeri operasyon sonucunda binlerce insan öldürülmüş, sürgün edilmiş veya asimile edilmeye çalışılmıştır. Bu yazıda, Dersim katliamının toplu mezar ve katliam yerleri hakkında bilgi verilecektir. Bu bilgiler, Dersim ilinde yapılan bir alan araştırması sonucunda elde edilen verilerden yola çıkarak, beş örnek vaka üzerinden sunulmuştur.

Dersim Katliamının Toplu Mezar ve Katliam Yerleri

Dersim katliamının toplu mezar ve katliam yerleri, Dersim coğrafyasının farklı noktalarında bulunmaktadır. Bu yerler, hem resmi raporlarda hem de tanık anlatımlarında belirtilmektedir. Bu çalışmada, Dersim coğrafyasında bulunan toplu mezar ve katliam yerlerinden beş tanesi örnek olarak seçilmiştir. Bu beş yer şunlardır:

• Sin Çayı Köprüsü: Sin Çayı Köprüsü, Ovacık ilçesinin Sin Çayı köyünde bulunan bir köprüdür. Bu köprüde 1938 yılında yaklaşık 300 kişi askerler tarafından kurşuna dizilmiştir. Kurşuna dizilenlerin arasında kadın, çocuk ve yaşlılar da vardır. Kurşuna dizilenlerin cesetleri Sin Çayı’na atılmıştır.

• Ziyaret Köyü: Ziyaret Köyü, Hozat ilçesinin Ziyaret köyüdür. Bu köyde 1938 yılında yaklaşık 150 kişi askerler tarafından öldürülmüştür. Öldürülenlerin arasında kadın, çocuk ve yaşlılar da vardır. Öldürülenlerin cesetleri köyün yakınındaki bir mağaraya atılmıştır.

• Kureyşan Köyü: Kureyşan Köyü, Pülümür ilçesinin Kureyşan köyüdür. Bu köyde 1938 yılında yaklaşık 200 kişi askerler tarafından öldürülmüştür. Öldürülenlerin arasında kadın, çocuk ve yaşlılar da vardır. Öldürülenlerin cesetleri köyün yakınındaki bir kuyuya atılmıştır.

• Mazgirt Kalesi: Mazgirt Kalesi, Mazgirt ilçesinin merkezinde bulunan bir kaledir. Bu kalede 1938 yılında yaklaşık 500 kişi askerler tarafından öldürülmüştür. Öldürülenlerin arasında kadın, çocuk ve yaşlılar da vardır. Öldürülenlerin cesetleri kale duvarlarına asılmıştır.

• Pertek Köprüsü: Pertek Köprüsü, Pertek ilçesinin merkezinde bulunan bir köprüdür. Bu köprüde 1938 yılında yaklaşık 1000 kişi askerler tarafından öldürülmüştür. Öldürülenlerin arasında kadın, çocuk ve yaşlılar da vardır. Öldürülenlerin cesetleri Fırat Nehri’ne atılmıştır.

Dersim katliamının toplu mezar ve katliam yerleri, Dersim halkının yaşadığı büyük bir acının ve travmanın sembolleridir. Bu yerler, hem tarihsel hem de kültürel olarak korunması ve tanınması gereken yerlerdir. Bu yerler, Dersim halkının tarihini, kültürünü ve kimliğini yansıtmaktadır.