Arkeoloji ve jeolojinin yeni umudu mu?

Dünya'nın atmosferine dik çarpan, büyük taş ve su kütlelerini sorunsuzca aşabilen muon kozmik ışınları aracılığıyla küresel konumlama sistemi (GPS) teknolojisinin aksine yer altında navigasyon hizmeti sağlanabilecek.

Ars Technica'nın haberine göre, uluslararası ekip öncülüğünde geliştirilen "muon" adlı kozmik ışınlar aracılığıyla, radyo sinyallerini kullanan GPS navigasyon sistemlerinin yer altı, su altı ve kapalı alanlardaki kısıtlamalarını aşan teknolojinin uygulama deneyi gerçekleştirildi.

Araştırmada, binanın altıncı katına verici yerleştirilerek bodrum katında sinyal alıcıları taşıyan kişinin konumu tespit edildi.

Sistemin 100 metrelik menzilde 2-25 metre sapmayla konum tayini yapabildiği kanıtlandı.

Dünya'nın atmosferine dik çarpan, büyük taş ve su kütlelerini sorunsuzca aşabilen "muon" kozmik ışınlarının kullanıldığı yeni teknolojinin, GPS'in aksine yer altında erişim ve navigasyon imkanı sağlaması bekleniyor.

Araştırma yazarlarından Hiroyuki Tanaka, "Muon ışınlarını kullanarak yer altında, su altında, kapalı alanlarda çalışan 'muometrik kablosuz navigasyon sistemi' (MuWNS - muPS) adında yeni bir tür GPS geliştirdik." ifadesini kullandı.

Tanaka, muonların işleyişine ilişkin, "Kozmik ışın muonlar, Dünya'ya eşit miktarda düşüyor ve çarptıkları madde fark etmeksizin kilometrelerce uzayan kaya kütlelerini bile aşarak sabit hızda hareket ediyor." bilgisini paylaştı.

Sistemdeki sapmaları bir metreye indirmeyi hedefleyen araştırma, arama kurtarma faaliyetleri ve su altı keşiflerini yönlendirmeyi planlıyor.

Aynı araştırmacıların, 2021'de Tokyo Koyu'nda gerçekleştirdikleri kozmik ışın çalışmasında tsunami ve okyanus akıntıları gözlemlenerek tehlikeli deniz olayları karaya etki etmeden saptanabilmişti.

Geçen ay da İtalya'nın Napoli şehrinde muon görüntüleme teknolojileriyle şehrin 10 metre altında gömülü kalmış antik nekropolis keşfedilmişti.

Yine aynı teknolojiyle 2016'da Mısır'daki Büyük Giza Piramidi'nin kuzey cephesinde saklı bir oda bulunmuştu.

ABD Donanması, yer altı ve su altı kullanım için "muometrik pozisyon sistemi (MuPS)" geliştirmeye yönelik AR-GE çalışmalarını sürdürüyor.

Araştırmanın sonuçları "iScience" dergisinde yayımlandı.