Tunceli’nin Dinî Çeşitliliği: Tarih ve Kültür

Tarihte Dersim olarak da bilinen bölge, farklı etnik ve dini gruplara ev sahipliği yapmıştır. Bunlar arasında Zazalar, Kürtler, Aleviler, Sünniler, Ermeniler, Yahudiler ve Hristiyanlar sayılabilir.
Tunceli’nin tarihi çok eski dönemlere dayanmaktadır. Bölgede Urartular, Medler, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular, Moğollar, Safeviler, Osmanlılar ve Cumhuriyet dönemi yönetimleri hüküm sürmüştür. Bu süreçte bölge, hem siyasi hem de dini açıdan çeşitli çatışma ve değişimlere tanıklık etmiştir.
Tunceli’nin kültürel zenginliği, bölgede yaşayan halkların dil, din, gelenek ve yaşam tarzlarına yansımıştır. Tunceli’de Zazaca ve Kürtçe konuşulmakta, Alevilik ve Sünnilik başta olmak üzere farklı inanç sistemleri benimsenmektedir. Bölgede ayrıca Munzur Vadisi Milli Parkı gibi doğal güzellikler de bulunmaktadır.

Tunceli’nin Dinî Yapısı

Tunceli ilinin dinî yapısı, Türkiye genelinden farklılık göstermektedir. Tunceli nüfusunun büyük bir kısmı Alevi inancına mensuptur. 2020 yılı verilerine göre Tunceli nüfusunun %88’i Alevi iken, Türkiye genelinde bu oran %10-15 civarındadır.
Alevilik, İslam’ın Şii mezhebine bağlı bir inanç sistemidir. Aleviler, Hz. Ali’yi peygamberin vekili olarak kabul ederler. Alevilikte ibadet şekli ve ritüeller diğer İslam mezheplerinden farklıdır. Aleviler cemevlerinde toplanarak cem adı verilen törenlerde dua ederler. Alevilikte insan sevgisi, hoşgörü, adalet ve eşitlik gibi değerler önemlidir.
Tunceli nüfusunun %12’si ise Sünni inancına mensuptur. Sünnilik, İslam’ın en yaygın mezhebidir. Sünniler, Hz. Muhammed’in sünnetine uygun yaşamayı esas alırlar. Sünnilikte ibadet şekli ve ritüeller Kur’an ve hadislere dayanır. Sünniler camilerde toplanarak namaz kılarlar. Sünnilikte Allah’a teslimiyet, peygamber sevgisi, iman ve amel gibi kavramlar önemlidir.
Tunceli’de ayrıca çok az sayıda da olsa Ermeni, Yahudi ve Hristiyan gibi farklı dinlere mensup insanlar da yaşamaktadır. Bu gruplar da kendi ibadet yerleri ve gelenekleriyle bölgenin kültürel çeşitliliğine katkıda bulunmaktadır. (İLKHA)