Tunceli’nin Tarihi ve Kültürel Mirası

Tunceli’nin tarihi ve kültürel mirasının en önemli unsurlarından biri de Tunceli Paşa Cami’dir.

Tunceli Paşa Cami, Tunceli il merkezinde bulunan bir camidir. Cami, 16. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Cami, Tunceli Paşa adı verilen bir Osmanlı valisi tarafından yaptırılmıştır. Cami, hem tarihi hem de mimari bir değere sahiptir.

Tunceli Paşa Cami’nin tarihi özellikleri şunlardır:

• Tunceli Paşa Cami, 16. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Cami, Tunceli Paşa adı verilen bir Osmanlı valisi tarafından yaptırılmıştır. Tunceli Paşa, 1562-1566 yılları arasında Dersim Beylerbeyliği görevini yapmıştır. Tunceli Paşa, Dersim bölgesini Osmanlı hakimiyetine sokmak için çeşitli askeri ve siyasi faaliyetlerde bulunmuştur. Tunceli Paşa, aynı zamanda bölgenin sosyal ve kültürel gelişimine katkı sağlamak için cami, medrese, hamam, kervansaray gibi eserler yaptırmıştır.
• Tunceli Paşa Cami, 17. yüzyılda Safevi döneminde tahrip edilmiştir. Cami, Safevi ordularının Dersim bölgesine saldırması sonucunda zarar görmüştür. Cami, Safevi ordularının ateşiyle yanmıştır. Cami, daha sonra Osmanlılar tarafından onarılmıştır.
• Tunceli Paşa Cami, 20. yüzyılda Cumhuriyet döneminde restore edilmiştir. Cami, 1937-1938 yıllarında Dersim İsyanı sırasında tekrar zarar görmüştür. Cami, isyanın bastırılmasından sonra Cumhuriyet hükümeti tarafından restore edilmiştir. Cami, 1980’li yıllarda da Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yeniden restore edilmiştir.

Tunceli Paşa Cami’nin mimari özellikleri şunlardır:

• Tunceli Paşa Cami, klasik Osmanlı mimarisinin özelliklerini taşımaktadır. Cami, kesme taştan yapılmıştır. Caminin planı dikdörtgen şeklindedir. Caminin duvarları sade olup süslemelerden yoksundur.
• Tunceli Paşa Cami’nin girişi kuzey cephededir. Giriş kapısı üzerinde caminin yapım tarihi ve yaptıran kişi yazılıdır. Giriş kapısının yanında iki adet minare bulunmaktadır. Minarelerin gövdeleri silindirik olup şerefeleri tek katlıdır.
• Tunceli Paşa Cami’nin iç mekanı geniş ve ferah bir alandır. İç mekanın ortasında büyük bir kubbe bulunmaktadır. Kubbe, sekizgen bir kasnak üzerine oturtulmuştur. Kubbenin içi mavi renkli kalem işleriyle süslenmiştir. İç mekanda ayrıca dört adet yarım kubbe, dört adet tonoz ve dört adet mihrap bulunmaktadır.
• Tunceli Paşa Cami’nin avlusu geniş ve yeşil bir alandır. Avlunun ortasında altıgen bir şadırvan bulunmaktadır. Şadırvan, abdest almak için kullanılmaktadır. Avlunun etrafında çeşitli ağaçlar, çiçekler ve çimler bulunmaktadır.

Tunceli Paşa Cami’nin kültürel ve dini özellikleri şunlardır:

• Tunceli Paşa Cami, hem tarihi hem de kültürel bir mirastır. Cami, Tunceli’nin en eski ve en önemli camilerinden biridir. Cami, Tunceli’nin Osmanlı dönemindeki sosyal ve kültürel hayatına tanıklık etmiştir. Cami, hem Osmanlı hem de Cumhuriyet dönemlerindeki tarihi olaylara şahit olmuştur.
• Tunceli Paşa Cami, hem dini hem de sosyal bir alandır. Cami, Tunceli’nin en büyük ve en merkezi camisidir. Cami, hem namaz kılmak hem de ibadet etmek için kullanılmaktadır. Cami, aynı zamanda cenaze, nikah, mevlit gibi dini ve sosyal törenlere de ev sahipliği yapmaktadır. (İLKHA)