Tunceli’nin bir ilçesi olan Çemişgezek, Anadolu’nun doğusunda, Yukarı Fırat Bölümü’nde yer alan önemli yerleşim merkezlerinden biridir. Geçmişi, tarih öncesi devirlere kadar uzanan Çemişgezek, zengin bir kültür ve medeniyetin varlığını ortaya koymaktadır.
Çemişgezek yöresinde yapılan kazı çalışmaları sonucunda elde edilen veriler, eski çağlardan itibaren çeşitli devlet ve toplulukların izlerini taşıyan tarihi eserler bulunduğunu göstermektedir. Bu eserler arasında Hitit, Urartu, Roma, Bizans, Selçuklu, Moğol, İlhanlı, Timur, Akkoyunlu, Karakoyunlu, Safevi ve Osmanlı dönemlerine ait kaleler, camiler, türbeler, köprüler ve hamamlar bulunmaktadır.
Çemişgezek’in en önemli tarihi eserlerinden biri de Çemişgezek Kalesi’dir. Kale, ilçe merkezinin 3 km kuzeydoğusunda yer alır. Kaleye giden yolun iki yanında da tarihi mezarlar bulunur. Kalede Bizans dönemine ait sarnıçlar ve Selçuklu dönemine ait kitabeler görülmektedir.
Çemişgezek’te bulunan diğer önemli tarihi eserlerden bazıları şunlardır:
- Ulu Cami: İlçe merkezinde yer alan cami 16. yüzyılda Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan tarafından yaptırılmıştır. Caminin minaresi ise 19. yüzyılda Osmanlı döneminde eklenmiştir.
- Hacı Rüstem Bey Camii: İlçe merkezinde yer alan cami 16. yüzyılda Safevi hükümdarı Şah İsmail tarafından idam ettirilen Çemişgezek beyi Hacı Rüstem Bey’in oğlu Pir Hüseyin Bey tarafından yaptırılmıştır.
- Hacı Rüstem Bey Türbesi: İlçe merkezinde yer alan türbe 16. yüzyılda Safevi hükümdarı Şah İsmail tarafından idam ettirilen Çemişgezek beyi Hacı Rüstem Bey’in kabrinin bulunduğu yerdir.
- Kızıl Köprü: İlçe merkezine 5 km uzaklıkta yer alan köprü 13. yüzyılın sonlarında Selçuklu döneminde yapılmıştır. Köprünün kemerleri kızıl renkli taşlardan oluştuğu için bu isim verilmiştir.
- Keban Baraj Gölü: İlçenin güneyinde yer alan yapay göl 1974 yılında tamamlanmıştır. Göl, ilçenin iklimini ve ekonomisini olumlu yönde etkilemiştir. Gölde balıkçılık ve su sporları yapılmaktadır.
Çemişgezek, tarihi eserlerinin yanı sıra kültürel zenginliğiyle de dikkat çekmektedir. İlçede halı dokumacılığı, kilim dokumacılığı, ceviz ve fıstık üretimi gibi yöresel el sanatları ve tarım faaliyetleri devam etmektedir. Ayrıca, ilçede her yıl düzenlenen Çemişgezek Kültür ve Sanat Festivali, yöre halkının kültürünü yaşatmak ve tanıtmak amacıyla çeşitli etkinlikler sunmaktadır.
Çemişgezek, Anadolu’nun gizli tarihi olarak nitelendirilebilecek bir ilçedir. İlçe, tarihi geçmişi, kültürel zenginliği ve doğal güzellikleriyle ziyaretçilerine unutulmaz bir deneyim sunmaktadır. (İLKHA)